Crowdfunding is uitgegroeid tot een mainstream financieringskanaal in Nederland en biedt Nederlandse particuliere beleggers toegang tot investeringen in startups, het MKB, vastgoed en meer. In dit rapport komen lezers meer te weten over de omvang en groei van de Nederlandse crowdfundingmarkt, de regelgeving en de verschillende crowdfundingmodellen en -platforms die in Nederland actief zijn. We belichten waarom crowdfunding belangrijk is voor Nederlandse MKB-bedrijven en projecten (vaak om gaten op te vullen die door banken zijn achtergelaten), en tonen het sterke investeerderspotentieel - inclusief hoge rendementen en portefeuillediversificatie - in deze alternatieve financieringssector. Crowdfunding (waaronder crowdlending en equity crowdfunding) is de afgelopen jaren enorm gegroeid in Nederland.
In 2024 haalden Nederlandse platforms een recordbedrag van €1,137 miljard op (een stijging van ~20% ten opzichte van 2023). Deze hausse wordt grotendeels gedreven door zakelijke leningen en vastgoedleningen: ongeveer 90% van het gefinancierde volume is gebaseerd op leningen en ongeveer 90% van alle crowdfundingfinanciering gaat naar bedrijven en vastgoed. Aandeleninvesteringen blijven daarentegen een kleinere maar snelgroeiende niche (Nederlandse startups en scale-ups haalden in 2022 ongeveer €79 miljoen op via equity crowdfunding). Sectorale koplopers zijn vastgoed, groene/duurzame ondernemingen en mkb-financiering - zoals wordt geïllustreerd door de topplatforms (Mogelijk, Collin Crowdfund, NLInvesteert, enz.). Recente ontwikkelingen zoals Collin Crowdfund dat €1 miljard aan MKB-leningen passeert en grote platformen die uitbreiden naar het buitenland (bijv. Collin naar Duitsland en Mogelijk naar België) laten zien dat de markt zich ontwikkelt en internationaal georiënteerd is. Over het geheel genomen biedt crowdfunding in Nederland particuliere investeerders steeds meer mogelijkheden om een verscheidenheid aan projecten te financieren en ervan te profiteren, in een markt die voortdurend nieuwe records heeft gevestigd.
De Nederlandse crowdfundingmarkt is opmerkelijk groot en dynamisch in verhouding tot de grootte van het land. Volgens gegevens uit de sector is het totale crowdfundingvolume in Nederland gestegen van €417 miljoen in 2020 tot meer dan €1,08miljard in 2022 en €1,137miljard in 2024. Dat cijfer voor 2024 was een nieuw hoogtepunt (+20% ten opzichte van 2023) en laat een aanhoudende sterke groei zien. Een groot deel van dit volume is afkomstig van bedrijfsfinanciering: Nederlandse MKB-bedrijven en startups haalden in 2022 ongeveer €972 M op via crowdfunding. Vooral vastgoedprojecten (gefinancierd via leningen) zijn populair, waardoor het leensegment ruwweg 90% van de totale fondsen vertegenwoordigt. Uit gegevens voor 2022 blijkt zelfs dat 88% van de Nederlandse crowdfundingfinanciering in de vorm van een lening was (slechts 12% via aandelen of converteerbare obligaties).
Tot de belangrijkste sectoren behoren vastgoedfinanciering (zowel ontwikkeling als hypotheken), duurzame/groene projecten en leningen voor kleine bedrijven. Platforms als CrowdRealEstate en Max Crowdfund zijn bijvoorbeeld gespecialiseerd in vastgoedleningen (deze groeiden met ~297% in 2022), terwijl DuurzaamInvesteren zich richt op energie- en duurzaamheidsprojecten. Consumentenleningen (crowdfunding voor persoonlijk gebruik) zijn ook sterk gestegen (verdubbeling tot €72 M in 2022). Creatieve en sociale projecten (via donaties/beloningen) blijven kleiner: culturele projecten haalden slechts €12 M op in 2022l en gemeenschapsprojecten ~€25 M.
Het Nederlandse crowdfundinglandschap is divers. Eind 2023 vermeldde het AFM-register ongeveer 40 platformen met een vergunning die actief zijn in Nederland. Hiervan hebben er ongeveer 19 hun hoofdkantoor in Nederland en 21 zijn buitenlandse platforms die onder de EU-regels vallen. Bijna alle grote platforms richten zich op leningen (platforms als Collin Crowdfund, NLInvesteert en Geldvoorelkaar), een kleiner aantal biedt aandelen of hybride producten aan (bijvoorbeeld Symbid/SeedBlink voor startup aandelen, of Eyevestor voor convertibles). In 2022 waren de marktleiders qua volume NLInvesteert (€140 M) en Collin Crowdfund (€139 M) voor leningen, terwijl CrowdRealEstate (€101 M) en DuurzaamInvesteren (€71 M) de niche-kredietverstrekkers aanvoerden. Nieuwere platforms zoals Mogelijk (gericht op commerciële hypotheken) zijn snel naar de top gestegen; in 2024 was Mogelijk met €311 M het grootste platform.
Recente ontwikkelingen onderstrepen een volwassen wordende markt. Collin Crowdfund versnelde naar meer dan €1 miljard aan MKB-financiering begin 2025. Platforms professionaliseren zich onder EU-regelgeving (zie hieronder) en creëren zelfs eigen investeringsfondsen om meer kapitaal te kanaliseren. Grensoverschrijdende groei is ook aan de gang: Nederlandse platforms zoals Collin en Mogelijk breiden uit naar Duitsland en België. Over het algemeen wijzen de trends op verdere gestage groei en consolidatie. De belangstelling van particuliere investeerders blijft hoog - meer dan 85% van de crowdfunding-investeerders in de EU-steekproef waren particulieren** - en de conservatieve Nederlandse investeerderscultuur vindt nog steeds aantrekkingskracht in gedekte leningen en materiële investeringen (onroerend goed, bedrijfsschulden) op de lokale markt.
Crowdfunding in Nederland staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) onder de Nederlandse Wet Financieel Toezicht. Sinds november 2023 moeten alle crowdfundingplatforms in de EU (dus ook de Nederlandse) in het bezit zijn van een European Crowdfunding Service Provider (ECSP) vergunning. In de praktijk betekent dit dat elk platform dat bemiddelt bij het ophalen van kapitaal tot €5 miljoen (per campagne of voortschrijdende periode van 12 maanden) een vergunning moet hebben. Op het moment van schrijven hebben ongeveer 40 platformen zo'n vergunning (19 Nederlandse bedrijven en 21 platformen die uit het buitenland komen).
De AFM (en voorheen DNB) heeft regels opgesteld voor de bescherming van beleggers. Platforms moeten strikte due diligence uitvoeren op projecten en risico's bekendmaken. Nederlandse richtlijnen hebben in het verleden retail investeerders geadviseerd om crowdfunding investeringen te beperken tot ongeveer 10% van hun belegbaar vermogen (om diversificatie te garanderen). Onder de ECSP-verordening moeten platforms duidelijke risicowaarschuwingen geven, de kennis/ervaring van investeerders controleren als ze boven bepaalde drempels investeren, en gestandaardiseerde governance- en rapportageregels volgen. Het ECSP vereist bijvoorbeeld eerlijke marketing, regelmatige projectrapportage en, voor platforms die leningen verstrekken, grondige kredietbeoordelingen.
Op dit moment is er niet één Nederlandse crowdfundingvereniging, maar Nederlandse platforms nemen vaak deel aan netwerken in de sector (zoals het European Crowdfunding Network, "Eurocrowd") en volgen gedragscodes. Nuttige juridische informatie voor investeerders is onder andere dat crowdfunding-investeringen niet beschermd worden door bankdepositogaranties en doorgaans als risicovol worden beschouwd. Investeerders moeten de vergunningsstatus van elk platform bekijken (vermeld in het AFM-register) en inzicht krijgen in de kosten en wanbetalingspercentages voordat ze investeren. Voor fondsenwervers is het belangrijk om te voldoen aan de openbaarmakingsvereisten (zoals het presenteren van ondernemingsplannen, budgetten en hoe fondsen zullen worden gebruikt) en soms een juridisch adviseur in te schakelen omdat aandelencampagnes vaak gepaard gaan met de uitgifte van effecten. Samengevat is het Nederlandse regelgevingskader robuust: AFM-toezicht en ECSP-regels zorgen ervoor dat platforms net zo worden bestuurd als andere financiële dienstverleners en bieden transparantie en waarborgen voor investeerders, terwijl retailparticipatie in crowdfunding nog steeds mogelijk is.
Vastgoed crowdfunding is een toonaangevend segment op de Nederlandse markt. Hier financieren investeerders gezamenlijk vastgoedprojecten (ontwikkeling of buy-to-let) en verdienen ze rendement via rente of huurinkomsten. Het is snel gegroeid: in 2022 verstrekte het Nederlandse crowdfundingplatform voor vastgoed CrowdRealEstate meer dan €101 miljoen, een stijging van 297% ten opzichte van 2021. Andere actieve platforms zijn VastgoedInvesteren en GreenFund Holland. Deze sites geven een overzicht van woningbouw- of commerciële vastgoedprojecten; investeerders kunnen bescheiden bedragen (vaak €500-€5.000) bijdragen aan hypotheek- of projectleningen.
Nederlandse crowdfunding voor onroerend goed is aantrekkelijk voor particuliere investeerders omdat hypothecaire leningen vaak een lager risico hebben (boven vermogen) en de rentetarieven vaak hoger zijn dan banksparen. Het is echter nog steeds onderhevig aan de cycli op de vastgoedmarkt. De afgelopen jaren hebben platforms de acceptatie aangescherpt en fondsachtige producten geïntroduceerd. Mogelijk.nl (AI-overzicht) biedt bijvoorbeeld hypothecaire leningen aan MKB-bedrijven voor commercieel vastgoed en realiseerde 311 miljoen euro in 2024. Kortom, vastgoedplatforms domineren de Nederlandse lending crowdfunding en bieden individuele investeerders een weg naar de vastgoedmarkt met gematigde minima en (tot nu toe) solide prestaties.
Crowdlending (ook wel bekend als business debt crowdfunding) is veruit de grootste categorie in Nederland. In dit model financieren investeerders leningen aan kleine bedrijven of ondernemers. Topplatforms zijn onder andere Collin Crowdfund, NLInvesteert, Geldvoorelkaar, DuurzaamInvesteren en AndersFinancieren. Collin en NLInvesteert verstrekten elk meer dan €138 miljoen in 2022 en zijn daarmee de grootste MKB-kredietverstrekkers. Deze leningen variëren van kortlopend werkkapitaal tot groeifinanciering. Het zijn meestal ongedekte (of tweede rangs) leningen met een aantrekkelijke rente (vaak 5-10% op jaarbasis) en looptijden van 1-5 jaar.
Deze crowdlending platforms hebben kenmerken gemeen: professionele screening van leningen, gestandaardiseerde contracten en een spreiding van kortlopende tot middellanglopende leningen. Ze rekenen meestal servicekosten (1-5%) en doen due diligence op leners. Particuliere investeerders in deze leningen verdienen een vaste rente, maar lopen een debiteurenrisico als bedrijven failliet gaan. Uit Nederlandse gegevens blijkt dat de verliespercentages laag zijn (vaak 2-5% wanbetalingen per jaar) dankzij zorgvuldige acceptatie. Belangrijk is dat Nederlandse MKB-bedrijven vaak de voorkeur geven aan vreemd vermogen boven eigen vermogen (om verwatering van eigendom te voorkomen), dus de vraag naar leningen is groot. Deze culturele voorkeur en de eenvoudige regelgeving voor crowdfunding met vreemd vermogen (versus eigen vermogen) verklaren waarom leningen de markt domineren. Over het algemeen biedt MKB-crowdfunding Nederlandse particuliere investeerders leningen van professioneel kaliber die voorheen het domein van banken waren.
Nederlandse Peer-to-Peer leningen (onderhandse leningen)
Peer-to-peer (P2P) leningen aan particuliere leners vormen een kleiner segment in Nederland, maar bestaan wel voor retailinvesteringen. Het gaat meestal om Nederlandse consumenten die lenen voor een auto, woningverbetering of schuldconsolidatie, gefinancierd door andere particulieren. De belangrijkste platforms zijn Lender & Spender en Peerby (voorheen FiK). Deze platforms bieden persoonlijke leenprojecten aan, zoals auto-, huisrenovatie- of studieleningen.
In de afgelopen jaren heeft de Nederlandse markt voor consumentenkrediet ook fintechgroei gezien. Uit gegevens van DNB blijkt dat fintech-leningen zijn verdubbeld van €1,8 miljard naar €4,4 miljard (2021-2024)dnb.nl, wat duidt op een robuuste vraag naar alternatieve particuliere leningen. Voor particuliere beleggers bieden P2P consumentenleningen een hoger rendement dan spaarrekeningen (vaak 3-7%), maar ze gaan gepaard met kredietrisico. Veel platforms beperken dit door reservefondsen of terugkoopgaranties bij wanbetaling. Als niche blijft P2P onderhandse leningen aantrekkelijk voor voorzichtige investeerders die individuele leners willen steunen, maar het wordt minder benadrukt dan zakelijke leningen in Nederland.
Nederlandse crowdfunding voor donaties
Donation Crowdfunding is in Nederland een goed ontwikkelde sector die zich richt op sociale, culturele en filantropische projecten. Deze platforms zamelen geld in zonder financiële tegenprestatie voor donoren, vaak voor non-profits of goede doelen. Toonaangevende Nederlandse donatieplatforms zijn onder andere Voordekunst, Voor je Buurt, 1%Club, Doneeractie.nl en Geef.nl.
Hoewel crowdfunding voor donaties niet gericht is op investeerders (omdat donateurs geld geven zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat), maakt het nog steeds deel uit van het crowdfunding ecosysteem. In 2020 werden op de Nederlandse markt bijna 9.000 sociale projecten gefinancierd door middel van donatie/beloning crowdfunding. Deze platforms bedienen particuliere financiers die goede doelen willen steunen. Vanuit het perspectief van een investeerder heeft donatiecrowdfunding geen financieel voordeel; we vermelden het hier voor de volledigheid. Het laat zien dat het Nederlandse publiek comfortabel is met online geven, wat de bekendheid met crowdfunding in het algemeen weer aanwakkert.
Reward-based crowdfunding houdt het midden tussen doneren en investeren. Backers financieren een project en krijgen er een product of dienst voor terug. In Nederland wordt dit model vooral gebruikt door creatieve startups (tech gadgets, games, kunst) om producten voor te verkopen. Het bekendste wereldwijde platform is Kickstarter, dat beschikbaar is voor zowel Nederlandse projecten als investeerders. Maar specifiek Nederlandse sites zijn bijvoorbeeld Voordekunst (voor kunst, zoals hierboven), Crowdfunding voor je Buurt (projecten leveren lokale beloningen op) en WeMakeIt (Nederlands-Belgische site voor creatieve ondernemingen).
Nederlandse startups zijn bijvoorbeeld gelanceerd op Kickstarter of Indiegogo, maar ook op lokale portals zoals Crowdfunding voor je Buurt die kleinschalige beloningen bieden (een bord met de naam van de donateur op een nieuw parkbankje, etc.). Het beloningsmodel is belangrijk voor ondernemers die nieuwe producten lanceren: het biedt kapitaal en marktvalidatie. Voor particuliere donateurs is het "rendement" het geleverde product of de geleverde dienst plus de voldoening van het steunen van innovatie. Typische succesvolle campagnes in Nederland zijn technologische gadgets, bordspellen of designproducten. Beloning crowdfunding is echter een kleiner deel van de markt (tientallen miljoenen per jaar) en onvoorspelbaarder dan lenen. We noemen het hier een levensvatbare vorm van crowdfunding voor creatieven en technische startups, maar de interesse van Nederlandse investeerders is relatief matig, met een voorkeur voor het tastbare rendement van lenen en aandelen.
Naast de hoofdcategorieën hierboven, heeft de Nederlandse markt gespecialiseerde niches die bepaalde investeerders aantrekken:
In al deze niches is het belangrijkste punt dat Nederlandse crowdfunding een verscheidenheid aan investeringsthema's biedt. Particuliere investeerders kunnen projecten kiezen die aansluiten bij hun interesses - of het nu gaat om het financieren van windmolens, het steunen van een lokale kunstenaar of het bezitten van een stukje van een wijngaard. De hierboven genoemde platforms (Oneplanetcrowd, DuurzaamInvesteren, Voordekunst, Lendahand, etc.) illustreren de breedte. Elk biedt projectbeschrijvingen van 2-3 zinnen op zijn site en particuliere investeerders kunnen in veel gevallen deelnemen met slechts €50-€500. Hoewel nichecampagnes kleinere bedragen kunnen opbrengen dan reguliere leningen, voegen ze diversiteit toe aan de markt en kunnen individuen investeren op basis van hun waarden of passies.
Belangrijkste conclusie: Het Nederlandse crowdfunding ecosysteem is uitgebreid en breidt zich nog steeds uit. Particuliere investeerders profiteren van platforms die nu bijna alle vormen van crowdfunding omvatten: schulden voor bedrijven, aandelen in startups en verschillende projecten die door goede doelen worden gedreven. Sterke groeicijfers en geprofessionaliseerde platforms suggereren een goed potentieel. Investeerders moeten echter hun due diligence doen op elk platform (AFM-registratie controleren, prospectussen lezen) en crowdfunding behandelen als iets met een hoger risico en hogere beloning dan conventioneel sparen. Met de juiste zorg kan crowdfunding een waardevolle aanvulling zijn op een gespreide Nederlandse beleggingsportefeuille.